Werkendammers van mijn generatie zullen het nauwelijks weten. Maar Werkendam had van 1952 tot 1986 toch echt een eigen katholieke kerk. Hoe kwam een orthodox-protestants dorp aan een Rooms-katholieke kerk?
Het moet een merkwaardig gezicht geweest zijn. In de vroege morgen van 13 juni 1952, op de naamdag van Sint Antonius van Padua, trekt een groep geestelijken in een plechtige processie rond de nieuw gebouwde kerk naast ‘het Dok’. Zingend, in een feestelijke stemming. Voordat de deuren opengaan, tekent de bisschop van Den Bosch met zijn staf een kruis op de drempel van het kerkgebouw. Want alleen zo kan het gebouw daadwerkelijk een huis van God worden.
Katholieken in Werkendam
Hoe was het mogelijk dat een plaats als Werkendam een eigen katholieke kerk kreeg? Dat is misschien wel de persoonlijke verdienste van pater Moeskops uit Gorinchem. Hij was verbonden aan de Rooms-katholieke parochie van Gorinchem en bediende ook de gelovigen in Woudrichem. Werkendam telde een handjevol katholieken, die tot 1923 op zondag samenkwamen in een kapel bij de Suikerfabriek. Daarna waren ze weer aangewezen op Woudrichem, maar dat was natuurlijk niet praktisch. Vanaf 1949 begonnen ze opnieuw met de viering van de eucharistie, in een lokaal van de openbare school te Sleeuwijk.
Maar de pastoor van Woudrichem wilde een eigen kerk voor Werkendam. Van de bisschop van Den Bosch kreeg hij toestemming om een kerk te bouwen voor de Werkendamse parochianen. Maar dan moest er natuurlijk wel geld zijn, om precies te zijn: honderdduizend gulden.
IJverige pater
Pastoor Moeskops was een vindingrijk mens en wist hoe je fondsen moest werven voor de goede zaak. Dan moest je op z’n minst een beetje overdrijven. Dus hij liet tal van advertenties plaatsen in het katholieke dagblad De Tijd en in het Limburgs Dagblad. ‘De armste pastoor van heel het land vraagt U een gift voor het in aanbouw zijnde Antonius-kerkje in Werkendam’. Hij werd geholpen door de Noord Brabantsche Courant-Het Huisgezin, dat dagelijks zelfs de stand van de inkomsten vermeldde. En het werkte, want in korte tijd had de pastoor voldoende geld ingezameld om uit de kosten te komen.
Van 1952 tot 1965 vonden diensten plaats in de Rooms-katholieke Sint Antonius-kerk van Werkendam. Tot 1986 was het gebouw nog incidenteel in gebruik voor bijzondere gelegenheden. En in 1989 viel het kerkje van pastoor Moeskops ten prooi aan de slopershamer.
