Wim en Cora de Jong wonen in een ‘rode woning’. Dit betekent dat ze – als gevolg van de Noordwaard-plannen – op termijn hun huis moeten verlaten. Maar geen nood, ze worden ruimhartig vergoed. Althans, zo was het beloofd. De praktijk is weerbarstiger. Sterker nog: ruimhartig is smákeloos, vinden beide. Het ‘poldermodel’ is ‘trechtermodel’ geworden.
Drie keuzes
‘Wij zitten in een ‘rode woning’, het water kan tot 1,76 meter hoog komen. Daarnaast zitten we ook nog een keer in de weg in verband met de kreek die achter ons huis gaat lopen. Ons huis zal instorten als er water binnenstroomt omdat ons huis bouwkundig gezien geen water kan verdragen. Het is namelijk voor een deel in de dijk gebouwd.’
‘Wij als bewoners van een rode woning kregen drie keuzes voorgelegd. De Biesbos verlaten. Je krijgt dan een zak geld, maar qua woongenot ga je er absoluut op achteruit. Ditzelfde krijg je namelijk niet zomaar terug. We kunnen ook naar een groene woning gaan, waarvan de bewoners vertrokken zijn. Maar die gaan eruit vanwege het water. Zouden wij er dan wél in willen wonen?’
‘Als derde optie kunnen we nieuw bouwen, op een aangeboden locatie elders in de Biesbosch. Maar vorige week is tegen ons gezegd: nieuwbouw is veel duurder dan wat jullie huis nu oplevert. Volgens Rijkswaterstaat kunnen wij dus beter in een ‘groene woning’ gaan zitten, die we kunnen kopen tegen buitendijkse waarde. Alsof het een cadeautje is!’
Addertje onder het gras
‘Dit is echter een stevig addertje onder het gras. We krijgen een ander huis weliswaar voordeliger – want tegen buitendijkse waarde –, maar wel met de kans om water over de vloer te krijgen. En ook geen vergoeding als het onderloopt, want dat geldt alleen voor de bewoners die nú in een ‘groene woning’ zitten..
Juridisch gezien is de overheid niet verplicht om ons een vergelijkbaar nieuw huis aan te bieden. Ze zijn alleen verplicht om ons schadeloos te stellen. Dus als wij nieuwbouw willen, moeten we zelf toeleggen.’
‘Veel mensen in de Noordwaard lijken er echt te makkelijk over te denken. Ze gaan ook zonder derden de onderhandelingen in. Wij denken dat je iemand nodig hebt die je in dit proces ondersteunt. Veel bewoners gaan ervan uit dat ze ‘gewoon’ een nieuw huis krijgen. Daar heeft Rijkswaterstaat trouwens zelf de hand in gehad. Aanvankelijk heette het: jullie krijgen een ‘vergelijkbare’ woning, nu slechts een ‘gelijkwaardige’ woning. We kunnen er wel een woordenboek over schrijven. In vijf jaar tijd hebben we zoveel woorden van betekenis zien veranderen.’
