Voordat ze – ruim tien jaar geleden – naar de Biesbosch vertrokken, woonden Ad en Ineke Gravendeel al in Dordrecht. Nu wonen ze er weer. Verdrongen door ‘Ruimte voor de Rivier’. Ineke: ‘In de discussie over de gevolgen van ‘Ruimte voor de rivier’ stapelde de ene onzekerheid op de andere. In die onzekerheid hadden we slechts de keuze om lang of kort te bungelen in de wind van Rijkswaterstaat. We kozen voor het laatste.’
Schrikken
Het was flink schrikken toen in de loop van 2004 een brief binnenkwam waarin het project Ruimte voor de Rivier en haar gevolgen werden aangekondigd. ‘We realiseerden ons: dit is een gigantisch project, we gaan van binnendijks naar buitendijks zonder dáárvan de gevolgen te kunnen overzien. Er brak toen een hele spannende tijd aan.’
Allerlei vragen dienden zich aan. ‘Wat ga je doen, heb je zin in de nieuwe situatie waarin jarenlang de hele Biesbosch op zijn kop staat en er veel grondverzetwerk is. Wij zijn over tien jaar de jongste niet meer en dan heb je daar dus niet zoveel zin meer in. Je moet toch denken in termen van twintig jaar verder voordat dit gebied is wat het moet worden.’
Ingezet
Zowel Ad als Ineke hebben zich vanaf het begin toch ingezet om van de ontstane situatie het beste te maken. Dat zette echter niet veel zoden aan de dijk, constateren ze – achteraf – teleurgesteld. Er werd van alles toegezegd, maar niets op papier gezet. Zodat de onzekerheid alleen maar toenam. ‘Uiteindelijk hebben we besloten om te vertrekken.’
Een ingrijpende beslissing voor het echtpaar Gravendeel: ‘Je gaat voor zo’n beslissing niet over één nacht ijs. We hebben er avonden met elkaar over gesproken, maar uiteindelijk wel de knoop doorgehakt: we gaan weg. Er gaat dan emotioneel echt een knop om. En juist deze emotionele factoren worden door Rijkswaterstaat niet meegenomen.’
Grief
‘Onze grootste grief is echter dat Rijkswaterstaat je in feite de vrijheid ontneemt om je huis te verkopen op het moment dat en tegen de prijs die jij goed vindt. Als je de Biesbosch uit wilt, is Rijkswaterstaat nu de enige koper. En dat hebben ze laten merken in hun aankoopprijs.’
‘Wij hebben enkele jaren geleden ons huis nog laten taxeren door een ter plaatse bekende makelaar. De recente taxatie van Rijkswaterstaat kwam twintig procent onder díe taxatie uit. Normaal gesproken is het in zulke gevallen van onenigheid de gewoonte om een derde taxateur erbij te halen. Maar dat vond Rijkswaterstaat niet nodig. Uiteindelijk bepalen zij wat er gebeurt in de Biesbosch en de bewoners hebben het nakijken.’
